نظر بدهیدروزی 3 شایعه
گروه
سیاسی: وضعیت انتخابات آتی ریاست‌جمهوری و جایگاه برخی جریان‌های سیاسی در
افکار عمومی سبب شده تا همانند چند دوره گذشته، این بار نیز رقابت‌های
انتخاباتی به شیوه‌های تخریبی آغشته شود. شایعه اظهارات روز سه‌شنبه عباس
عبدی از تصمیم‌سازان جریان اصلاح‌طلبی که گفته بود «اخلاق انتخاباتی را
قبول ندارم.» تا حدود زیادی نگاه تبلیغاتی رسانه‌ای این جریان در انتخابات
آتی ریاست‌جمهوری را نمایان می‌کند. البته برخی اقدامات و جهت‌گیری‌ها در
روزهای اخیر حاکی از سازماندهی‌های شکل گرفته در جهت تدارک یک کمیته مشترک
و مشخص «جنگ روانی» برای اثرگذاری در انتخابات ریاست‌جمهوری دهم است. پیش
از این برخی منابع خبری از فعال شدن مجدد کمیته عملیات روانی – کمیته
ایکس- خبر داده و برخی از اقدامات آنان را ارزیابی کردند اما شواهد از
تدارک وسیع یک کمیته جدید جنگ روانی با هدف?گذاری ایجاد اغتشاش روانی در
انتخابات پیش رو خبر می‌دهد. به گزارش خبرنگار «وطن‌امروز»، برخی گروه‌های
سیاسی مخالف دولت نهم اخیرا با برگزاری جلسات مستمر، اقدام به تاسیس«کمیته
تولید شایعه» برای انتخابات آتی کرده‌اند، طوری که برنامه‌ها و
دستورالعمل‌های این کمیته نیز در هفته‌های اخیر تدوین شده و مراحل ابتدایی
آن نیز در چند روز گذشته در کمیته عملیات روانی که «کمیته تولید شایعه» که
زیرنظر آن فعالیت می کند، اجرایی شده است. مسؤول کمیته تولید شایعه، «ا.پ»
از نمایندگان مجلس ششم و یکی از مخالفان سرسخت احمدی‌نژاد است که مقالات
توهین‌آمیز وی درباره احمدی‌نژاد پس از ماجرای سخنرانی رئیس‌جمهور در
دانشگاه کلمبیا تا مدت‌ها توسط برخی روزنامه‌ها منتشر می?شد. البته برخی
چهره‌های رسانه‌ای مخالف احمدی‌نژاد نیز در این کمیته به ایفای نقش
می‌پردازند تا تاثیرگذاری عملیات این کمیته دامنه گسترده‌تری را پوشش
دهد. اما دستورالعمل این کمیته که براساس منابع موثق به تایید برخی
چهره‌های بانفوذ و سرشناس مخالف دولت رسیده و شعار آن «هر روز 3شایعه»
است، براساس این پارامترها تدوین شده است:
1- تونل انتقال شایعه: براساس این بند، کانال‌های انتشار شایعه معرفی
شده‌اند که نخستین و مهم‌ترین آن sms است. در همین راستا مسؤولان این
کمیته در ماه‌های اخیر اقدام به تهیه چندین دستگاه ارسال‌کننده پیامک کرده
و حتی کمیته‌ای به نام «کمیته پیامک» را برای سازماندهی انتقال شایعه‌ها
از این طریق تدارک دیده‌اند.فضای مجازی (وبلاگ، سایت و خبرگزاری) نیز
دومین کانالی است که به‌عنوان کانال انتقال شایعه مورد توجه قرار گرفته در
همین راستا اخیرا چندین سایت خبری «بی‌هویت» که از سوی برخی جراید و
خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری همسو تبلیغ می‌شوند، راه‌اندازی شده و وظیفه
اصلی انتشار شایعات را برعهده دارند. دستور کار انتقال شایعات در این
کانال نیز بسیار جالب است. طوری که بلاگرهای مرتبط با درج شایعات در
وبلاگ‌های خود، زمینه‌سازی لازم را برای انعکاس این شایعات در سایت‌ها و
پس از آن خبرگزاری‌ها می‌کنند. از سوی دیگر به‌تبع نوع شایعه و گستره
تاثیرگذاری، سایت‌ها و خبرگزاری‌ها نیز اقدام به انعکاس یکجانبه شایعات
می‌کنند. به عنوان مثال شایعه استعفای بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی توسط یکی
از خبرگزاری‌ها در همین راستا شکل گرفته است، در ضمن ارسال ایمیل نیز از
جمله مدل‌هایی است که در این حوزه مورد استفاده این ستاد قرار گرفته است.
اما سومین کانال مورد نظر این ستاد برای انتقال شایعات، تلویزیون‌های
فارسی‌زبان خارجی است. طوری که این تلویزیون‌ها با انتشار برخی شایعات،
زمینه را برای دامن زدن گروه‌های همسوی داخلی مهیا می‌کنند. انتشار شایعات
به شکل «چهره به چهره» نیز مورد نظر «کمیته تولید شایعه» است و مسؤولان
این کمیته اخیراً در جلسه‌ای تاکید کرده‌اند که برخی کمپین‌ها که فعالیت
آنان مدتی است کاهش یافته باید فعالیت خود را دوباره آغاز کرده و به امر
انتقال شایعات مبادرت کنند. هزینه‌های فعال‌سازی این کمپین‌ها نیز تامین
شده و ساختار تشکیلاتی آنها با ورود برخی اعضای جدید از هفته گذشته دچار
تغییرات جزئی شده است.
2- تکنیک‌های تاثیرگذاری: « ا.پ» مسؤول کمیته تولید شایعه اخیراً در
دیدار برخی اعضای این ستاد ضمن تاکید بر هماهنگی در انتشار شایعات و
اهتمام در عملیاتی شدن شعار «هر روز 3 شایعه» درباره تاثیرگذاری شایعات
اینگونه گفت: «مطمئن باشید تاثیرگذاری شایعات در شرایط فعلی بیشتر از
اخبار و گزارشات تحلیلی روزنامه‌هاست. اگر بخواهیم تمام تکیه‌مان به
روزنامه‌ها و انعکاس اخبار روز باشد، به جایی نمی‌رسیم اما جامعه ایرانی
نشان داده که به دنبال «حرف‌های جدید» و «اقدامات عجیب» است. به همین خاطر
تاثیرگذاری خبرهای جذاب خیلی بیشتر از خبرهای روزانه است. دلیل موفقیت
احمدی‌نژاد هم جذاب بودن اقداماتش برای مردم است». در همین راستا کمیته
تولید شایعه با تشکیل «کمیته خبرنگاران» چگونگی تنظیم و نگارش شایعات را
موردنظر قرار داده است. از سوی دیگر حضور این اندک خبرنگاران که متأسفانه
برخی از آنها در برخی خبرگزاری‌ها و جراید مهم و رسمی کشور فعالیت
می‌کنند، می‌تواند روند انتشار شایعه را تاثیرگذارتر کند. به همین علت
موضوع انتشار شایعه از منابع رسمی نیز مورد توجه مسؤولان کمیته قرار گرفته
است و در نخستین گام «خبرگزاری‌ها» برای این منظور انتخاب شده‌اند، چراکه
سلامت و تاثیرگذاری خبر منتشره خبرگزاری‌ها بسیار بالا ارزیابی شده است.
زمان انتشار شایعه نیز مورد توجه مسؤولان کمیته قرار گرفته است. به اعتقاد
آنان انتشار شایعات در انتهای ساعات کاری خبرگزاری‌ها و سایت‌ها به‌خاطر
آنکه مدت زمان کافی برای تکذیب آن وجود ندارد بسیار مفید خواهد بود، چراکه
حتما از آنها استفاده کرده ولی زمانی برای انتشار تکذیبیه آن وجود ندارد.
بنابراین تا زمان انتشار تکذیبیه، تاثیرگذاری لازم را بر روزنامه‌ها خواهد
داشت. یکی دیگر از مواردی که هفته گذشته به تصویب کمیته عملیات روانی
رسید، بررسی جامعه مخاطب و تناسب شایعات با مخاطبان است. در این‌باره نیز
کمیته‌ای تشکیل شده تا هر روز شایعات را به تناسب جایگاه مخاطبان انتخاب
کند. کمیته موردنظر نیز پس از انجام بررسی‌های خود مخاطبان شایعات را به
سه گروه دانشگاهیان، کارمندان و بازاریان تقسیم کرده و مقرر شد در صورت
امکان هر روز برای هر کدام از این اقشار یک شایعه علیه دولت ساخته و
پرداخته و از طریق کانال‌های انتقال شایعه، منتشر شود.در همین راستا در
روزهای گذشته این کمیته اقدام به انتشار این شایعه کرده که دولت قصد دارد
بودجه سال‌جاری را به کلی در سه ماهه ابتدای امسال هزینه کند. این شایعه
در راستای تاثیرگذاری بر جامعه مخاطب کارمندان صورت گرفته است.از سوی دیگر
ماجرای شایعه پرتقال‌های اسرائیلی که با انجام برخی اقدامات زمینه‌ساز به
وجود آمد هم در همین راستا صورت گرفته است.
3- شایعات و احمدی‌نژاد: موضوع تناسب شایعات با شخصیت فردی و سیاسی
احمدی‌نژاد و اعضای دولت نهم هم به‌طور مستمر در کمیته شایعه بررسی شده
است. در آخرین جلسه از این سلسله جلسات، مسؤول کمیته خطاب به شورای مرکزی
و نیز تعدادی از خبرنگاران فعال این کمیته، با تأکید بر اینکه «امسال باید
جنس اخبار با چهار سال پیش تفاوت داشته باشد»، گفت: «چهار سال پیش شرایط
متفاوت بود. کسی احمدی‌نژاد را نمی‌شناخت.
به‌خاطر همین هر خبری درباره احمدی‌نژاد پخش می‌شد مورد توجه مردم
بود اما الان همه احمدی‌نژاد را می‌شناسند. نباید اخباری منتشر کنیم که
مخاطب در همان ابتدا به سادگی از کنار آنها عبور کند». اشاره «ا.پ» به
شایعات انتخابات ریاست جمهوری نهم است که مخالفان احمدی‌نژاد بویژه در دور
دوم انتخابات شایعاتی مثل «جداسازی پیاده‌روها به تفکیک زن و مرد»،
«دیوارکشی در کلاس‌های درس دانشگاه‌ها»، «دستور برای پوشیدن لباس‌های
یک‌شکل» و ... را برای تخریب وی به کار می‌بردند. در این جلسه حضار در
نهایت به این نتیجه رسیدند که در انتخاب و نگارش شایعات، اشتباهات گذشته
را مرتکب نشوند.
